Marmara Fuar
LED’in hayatımıza girmesi ile birlikte çok şey değişti. Bu değişimlerin en önemlisi olacağını düşündüğüm konuyu bu yazımın başlığı haline getirdim.
Aydınlatma mühendisliği adında bir eğitim Türkiye’de henüz yok. Yurtdışında da bu türden bir eğitime rastlamadım. Sadece 2014 Haziran’ında Las Vegas/Amerika’da düzenlenen “LFI – Light Fair International”ı ziyaret ettiğimde Aydınlatma Mühendisleri Derneği adında bir dernek ile karşılaştım. Araştırınca benzer bir derneğin Avustralya’da olduğunu gördüm. Amerika’da ayaküstü sohbet ettiğim dernek yetkililerinden aldığım bilgiden bu derneğin de üyelerinin çoğunu aydınlatma alanında kendini geliştirmiş mühendislerden ve aydınlatma tasarımcılarından oluştuğunu öğrendim.
Özetle, dünyada Aydınlatma Mühendisliği adında spesifik bir eğitim bulamadım.
2007 yılından itibaren düzenlediğimiz fuarlar ile aynı içerikteki tüm önemli fuarları ziyaret ediyorum. Ziyaret ettiklerimden bazıları sektör açısından önemli bir merkez olmasa da benim ilgilendiğim bölge olduğundan o bölgedeki fuarları da ziyaret etmiş bulunmaktayım. Bugüne kadar LED ve Aydınlatma ile ilgili bölge ayırmaksınız düzenlenen fuarların büyük kısmını ziyaret ettim. Ziyaret ettiğim her fuarda uzun uzun gözlem yapıp, sohbetler ettim. Etkinlikleri takip ederek gelişmeleri izleme şansı buldum. Bir fuar yapımcısı olarak söylemeliyim ki; fuar incelemelerimiz çok uzun zaman almamasına karşın, ağırlıklı zamanımızı sektörü anlamak ve algılamak aldı.
LED ile 2006 yılında tanıştım. Bir sohbet esnasında LED konusu geçince ilgimi çeken ürünleri ekip arkadaşlarım ile birlikte incelemeye başladık, ilerleyen zamanlarda da 2007 yılında LED Fuarı adı altında fuar düzenlemeye karar verdik. Fuarımızı tanıtan dosyayı oluştururken çok zorlandık çünkü dosyalarımızda sektör tarifinin yer alması gerekmekteydi fakat biz bu konuda bir bilgiye ulaşamamıştık. Aylarca üzerinde çalışarak bir sektör tasnifi oluşturduk, LED ürünler ile ilgili bugün hala birçok yerde kullanılan tarifleri yazıya döktük.
LED’ler ile ilgili ilk çalışmaya başladığımız dönemde, LED ürünler ağırlıklı olarak görsel anlamda kullanılıyordu. Bildiğimiz anlamda aydınlatma – günlük kullandığımız aydınlatma – ürünleri sadece çok özel projelerde kullanılıyordu. Yurtdışında ziyaret ettiğimiz “LED fuarları” da bu özellikteydi. Fuarlarda sergilenen ürünlerin içinde sadece aydınlatma amaçlı kullanılan LED’lerin oranı düşüktü, aydınlatma fuarlarında LED’e ayrılan bölümler fuarın çok küçük bir bölümünü oluşturuyordu.
2007 yılından 2011 yılına kadar bu şekilde devam eden süreç, 2012 yılında değişmeye başladı. LED’ler Aydınlatma sektöründe gittikçe artan oranda kullanılmaya başlandı. Çok büyük bir hızla değişim geçiren aydınlatma sektöründe her geçen yıl LED oranı arttı ve 2014 yılında bu süreç ilk aşamasını (neredeyse) tamamladı. 2014 yılında tüm aydınlatma firmalarının diğer aydınlatma ürünlerinden LED aydınlatmaya döndüğünü görebiliyoruz.
Ancak bu dönüşüm, sadece aydınlatma firmalarının LED’li aydınlatma ürünlerini dönüştürmesi şeklinde gelişmedi. Aynı zamanda çok ilginç bir şekilde elektronik firmalarının da aydınlatma firmasına dönüşmesi gibi daha ilginç bir süreç başladı. Sonuçta elektronik alanında daha çok kullanılan LED’leri, ürünlerinde kullanan firmaların birçoğu mevcut deneyimleri ile LED’li aydınlatma ürünleri üretmeye başladılar. Farklı alanlarda dev firmaları aydınlatma fuarlarında gördük. Bu firmaların kimileri, aydınlatmada kullanılan nihai ürünü üretirlerken kimileri de tamamlayıcı ürünleri üretiyordu.
Düzenlediğimiz Led&Led Lighting Fuarı’nda bu gelişmeleri birebir yaşarken, aynı zamanda dünyanın bu alanda en büyük fuarlarındaki ziyaretlerimizde de bunu gözlemledik. Elektronik firmalarından aydınlatma sektörüne doğru bir hareket oluştu. Bu süreç halen devam ediyor.
İşte, benim tarif ettiğim “Aydınlatma Mühendisliği” tam da bu noktada gerekli hale gelmeye başlıyor. LED ürünlerin ağırlıklı olarak elektronik ile ilgili olması nedeniyle, klasik aydınlatma ile ilgilenen firmalar/kişiler bu ürünleri tam olarak yönetmekte zorluklar yaşıyorken, elektronik ile ilgili firmalar/kişiler de aydınlatmayı anlamakta zorluk çekiyorlar. Elektronik bir ürün üretmek başlı başına ayrı bir alan iken, aydınlatmayı nasıl kullanacağını bilmek de tamamı ile ayrı bir alan. Çok iyi elektronik ürünler üretebilirsiniz, ancak ürettiğiniz ürünün aydınlatmadaki doğru amaca hizmet eden ürün olduğunu anlamak için aydınlatma alanında uzun zaman geçirmiş olmanız gerekiyor.
Evet, bu amaçla kullanılan/kullanılabilecek yazılımlar var. Bu konudaki sıkıntıların bir kısmı yazılımlar kullanılarak çözüldü. Ancak konunun karmaşıklaşmasına neden olan esas noktalardan birisi, LED’li aydınlatmalardaki çeşitliliğin geleneksel aydınlatma ürünlerine göre milyonlarca kat fazla olması. Diğer aydınlatma ürünleriyle elde edebileceklerinizin sınırları aşağı yukarı belli iken, LED’li aydınlatma ile sınırlar fazlası ile aşıldı. Ne hayal ediyorsanız onu elde edebiliyorsunuz.
İş bu kadar karmaşıklaşınca, ortalama veya biraz üzerinde eğitiminiz ve deneyiminiz olsa dahi, konuya yabancılaşıyorsunuz. Bunun sonucu olarak da, her karmaşıklaşan alanda gerektiği gibi, yeni bir mesleğin oluşması, yeni bir uzmanlık alanının oluşması gerekiyor.
Aydınlatma mühendisliği…
Neredeyse hepimiz, teknoloji geliştikçe yeni mühendislik dallarının oluştuğunu biliyoruz. Benim üniversiteye başladığım yıllarda Endüstri Mühendisliği diye bir kelime kullansanız, bu insanlara ütopik bir tarif gibi gelebilirdi. Bugün ise, birkaç yıl önce düşünemediğimiz birçok mühendislik alanı mevcut ve yeni mühendislik alanları oluştukça da bunları gayet normal karşılamaktayız.
Elektrik ile Elektronik arasında bir yerlere sıkışmış olan yeni jenerasyon aydınlatma ürünlerinin birkaç yıl sonra yerini bulacağından eminim. Çok kısa zamanda bu noktalara gelmiş olan bu ürünlerin gelişim ve değişim hızının önümüzdeki yıllarda da aynı seviyede devam edeceğini düşünüyorum.
Bakalım LED’li aydınlatma ürünleri ile ilgili meslek grubunun ilk adımları nerede atılacak?
Bu meslek grubunun adı ne olacak?
Ülkemizde bu konudaki gelişmeler nasıl olacak?
2013 yılında yaptığım bu tarifin (Elektronik – Elektrik sektörleri arasında bir yer sahibi olan LED’ler) ve hayata geçeceğini düşündüğüm meslek grubunun doğal süreçte hayata geçip geçmeyeceğini dikkatle ve heyecanla takip etmekteyim.
Çok severek çalışmalar yaptığım bu sektörde her şeyin doğru şekilde yol almasını çok önemsiyorum.
Feridun Bayram
Genel Müdür
Marmara Tanıtım Fuarcılık